TEL - FAX: 0 256 313 26 19  CEP: 0532 777 25 19

ZEMİN ETÜTLERİ

Arazide yapılan incelemeler sonucunda, arazini büyüklüğü, arazinin konumu ve yapı durumuna göre zemin etüdü yapılacak alanı belirlemekteyiz. Bu alan genelde yer altı hatlarının geçemeyeceği ve zeminin en önemli noktalarında yapacağımız testleri öngörecektir. Bu konuda hassaslık çok önemlidir. Deprem yönetmeliğine uygun bir yapı yine deprem yönetmeliğine uygun bir zemin etüt projesinden geçmektedir. Araziye gelen mühendisler burada gerekli ölçümleri aldıktan sonra buraya gelecek olan sismik analiz cihazımız ve zemin etüdü makinemızın nerelerde çalışma yapacağını belirlemektedir. Arazinin büyüklüğü esas alınarak sondaj,sismik analiz ve araştırma çukuru sayıları artırılır. Genelde arazide belli bir yükseklikte dolgu zemin olabilir. Bu dolgu zeminden sonra binamızın temellerini yapacağımız gerçek zemine ulaşılabilir. Bazı alanlarda bu zemin çok derinlerdedir. Yapılacak sondaj da buna dikkat edilir. Sondaj zeminin derinliğine göre yapılır. Çıkan numuneler belli bir sıraya ve derinliğe göre muhafaza edilir. Numuneler, Bayındırlık Bakanlığı onaylı Labarotuarlara gönderilir.Burada dayanım, sıkılık ,taşıma gücü vs.. testlerinden geçer ve bir rapor halinde tekrar firmamıza gönderilir. Yine sismik analiz cihazının araziye kurulmasıyla da değerler meydana çıkar ve firmamıza gönderilir. Aldığımız numunelerle birlikte diğer grafik ve yorumlar çıkartılır.Arazinin gerekli evraklarıyla birlikte; Belediye ,bağlı bulunduğumuz oda ve diğer mühendis arkadaşlarımızın imzalarıyla rapor oluşturulur. Firma yetkilisine teslim edilir

Zemin Etüdü Projelendirme

Zemin etüdü projeleri çıkan yeni yasayla zorunlu hale gelmiştir. Herhangi bir arazide üzerine yapılacak (bina,tesis,depo vs..) belediye onaylı , bir bakanlığa yada başka bir kuruma bağlı, arazinin belli araştırmalar,deneyler,testler sonucu, arazi hakkında detaylı bilgi vermek , araziyi projelendirmek ve yorumlamayı kapsamaktadır. Üstüne yapılacak tesisin veya konutun en doğru değerlerle yapılmasını sağlamaktır. Güçlendirmeler gerekiyorsa bunları belirtmek ve arazide olabilecek risk durumlarını detaylandırmak gibi bir çok önemli konuda bilgi sağlamak için yapılan önemli ve bilgiye dayanan bir projedir. Depremle yüz yüze olan ve deprem kuşağında bulunan ülkemizde bu tür projeleri emin ellere teslim etmek .Yapılan işlerde gerçek değerlere ve numunelere ulaşmak bunlarla ilgili yorumlar da bulunmak ve yaptığımız projede bulunacak tesislerin güvenli ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmasını sağlam en büyük hedefimizidir.

ZEMİN ETÜDÜ NASIL YAPILIR?
ARAZİ ÇALIŞMASI

Etüt çalışması yapılacak alanın tapu fotokopisi ,yer buldu haritası ve varsa vekalet örnekleriyle firmamıza başvurmanız yeterlidir. Etüt yapılacak alan , firmamızın mühendisleri tarafından binanın özelliğine,zemin yapısına,alanın topografik özelliklerine, şev durumuna,arsa büyüklüğüne göre (sondaj sayısı, metre olarak derinliği,araştırma çukurları sayısı ve derinlikleri analiz araştırmalarını) kapsamaktadır. Mühendislerimiz gerekli detayları alarak şirketimizde bu konuyla ilgili karar verir. İş programı bu detaylara göre devam eder. Saha çalışmaları mühendislerimiz tarafından ilgili standartlara uygun olarak SPT deneyleri yapılır, yapılan sondaj sonucunda alınan numuneler standartlara uygun olarak paketlenir ve gerekli laboratuara gönderilerek burada araştırılmaları sağlanır. Bu sırada ilgili deneyler ile zeminin yapısı ve zeminin kalitesi belirlenmektedir. Sismik analiz yapıldıktan sonra gerekli ölçümler alınmaktadır. Sismik raporları yorumlanıp gerekli değerler çıkartılmaktadır.

BÜRO ÇALIŞMASI:

Etüt çalışmasının tamamlanmasından sonra zeminde bulunan numunelerin Bayındırlık Bakanlığı onaylı laboratuarlara verilir. Bu numunelerin bilgileri alındıktan sonra raporların yorumları yapılarak gerekli şemalar ve haritalarda uygulamaları yapılır ve etüt raporuna eklenir. Sismik analizin yapılmasından sonrada aynı şekilde gerekli raporların doğru şekilde yorumlarının yapılması ve zemin etüt raporuna eklenmesi gerekmektedir. Ayrıca bir jeofizik mühendisi ve jeoloji mühendisi zemin etüt raporuna uygun şekilde araziyi yorumlaması gerekmektedir. Ayrıca arazide bulunana yapıları formasyonları ve çevre formasyonlar incelenerek raporda bu konularla ilgili bilgi vermesi gerekmektedir.

JEOFİZİK ÇALIŞMALAR:

Sismik çalışmalarda arazide yapay olarak çok küçük deprem (küçük titreşimler) oluşturup buradan kaynaklanan çok küçük titreşimlerin yer altına doğru yayılıp ve yer homojenliğini bozan yüzeylerden kırılarak (refraction) ve yine yer homojenliğini bozan herhangi bir yapıdan yansıyarak (reflection) tekrar yer yüzeyine ulaşan sismik titreşimlerin alıcılar kanalıyla kaydedilip bu yolla yer altında bulunan tabaka ve fay gibi yapılar ve bunlara ait sismik hızların belirlenir.
Sismik Kırılma Yöntemi: Bu yöntemle yere titreşim gönderecek bir kaynakla ve bu kaynaktan üreyen sismik dalgaları yer yüzünde kaydedecek sismik alıcılarla yer altında uzanan tabakaların sismik P (ilk varan dalga) ve S (ikinci varan dalga) hızları belirlenir. Yer altında uzanan tabakalara ait profil çıkarılır. Tabakalara ait P ve S dalga hızları kullanılarak zemine ait elastik parametreler ve zemin hakim periyodu hesaplanır. Bu veriler ışığında ilgilenilen zemine ait zemin sıvılaşması riski, zemin taşıma gücü, su muhtevası gibi yorumlamalara gidilir.

Sismik Kırılma Yöntemi:
Zemin Etüdlerinde Sismik Kırılma Yöntemi Bilindiği gibi zemin etütleri açılan temel araştırma sondajlarından elde edilen doneler, karotlar üzerinde yapılan laboratuar deneyleri, arazide yapılan insuti deneyler ile yapılabildiği gibi sismik kırılma yöntemi uygulanarak boyuna dalga (pressure-wave), ve enine dalga (shear-wave) hızları ölçülerek dinamik elastik sabitlerin belirlenmesi şeklinde de yapılabilmektedir.

Sismik Yansıma Yöntemi:
Sismik Yansıma yöntemi daha çok petrol araştırmalarında kullanılmakla birlikte geniş bir şekilde sığ jeolojik araştırmalarda da kullanılmaktadır. Sismik yansımada temel amaç yer altını görüntüleyebilmektir (Seismic imaging). Bunun için aynen sismik kırılma yönteminde olduğu gibi sismik kaynak ve alıcılar kullanılır fakat burada hedef yerin bozucu yüzeylerine varıp yansıyıp geri dönen sismik dalgaları kaydetmektir.

SU SONDAJI

Delgi İşlemi
Sondaj işlemi zeminin jeolojik yapısına göre çamur dolaşımıyla rotary sistem veya havalı sistemle, yine jeolojik yapıya uygun tabanca kullanılarak yapılır.

Yıkama İşlemi
Kuyunun özgül verimini arttırmak, Pompaya ince kum gelmesini önlemek, Kuyunun ekonomik ömrünü uzatmak, Çakıl ve akifer içindeki tanelerin granülometrik (tane boyuna göre derecelenme ) olarak dizilimini sağlamak, Sondaj işlemi sırasında kuyu içine düşen malzemeden kuyunun arınmasını sağlamak, Amacıyla yıkama işlemi yapılır. Havalı rotary yöntemiyle açılan kuyularda yıkama işlemine gerek duyulmamaktadır. Kuyu açımı sırasında basınçlı hava kuyu civarını temizlemektedir. Yıkama işlemi kuyudan temiz su gelinceye kadar devam eder.

Geliştirme
Yıkama işlemini takiben basınçlı kompresörle hava darbesi verilmek suretiyle kuyu geliştirmeye tabi tutulur. Ayrıca, Aşırı pompaj Geri yıkama Çalkalama Pistonu Asitle,Kireçtaşı gibi eriyebilme özelliğine sahip kayaçlarda Dinamik ve patlayıcılarla da kuyu geliştirme işlemi yapılabilir.

Kuyu Verim Deneyi
Basınçlı hava ile yapılan geliştirme işlemi sırasında kuyu verim deneyi yapılır. Verim deneyi sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda kuyuya uygun pompa tipi tespit edilir.

Borulama ve Filtreleme
Sondaj işlemi sırasında alınan kırıntılı numuneler değerlendirilir ve kuyunun hidrojeolojik özellikleri tespit edilerek bu özelliklere uygun bir şekilde kuyunun techiz projelendirilmesi yapılır. Su alınacak metrajlar filtreli olmak kaydıyla kuyu boru ile donatılacaktır. Formasyon değişimine göre kullanılacak boruların çapı ve özellikleri değişebilir.


Çakıllama
Kuyu cidarı ile boru arasında tremi yöntemi uygulanarak özel Çakılla çakıllama işlemi yapılır.
Bu sayede ;
Filtrelerin ince malzeme ile tıkanmasını önler.
İnce malzeme akiferde tutularak kuyu içine dolması engellenir. Böylece su kalitesi korunmuş olur.
Pompa ve boruların aşınması engellenir.
Kuyunun yıkılması ve göçmesi önlenir.
Ortamın geçirgenliği dolayısıyla kuyunun efektif çapı artırılmış olur.

Muhafaza Borusu
Kuyunun rastladıyı konselide olmamış tabakanın etkisini (yıkılması ) önlemek, su sirkülasyonunu sağlamak için kullanılan ( kuyu içine indirilen ) borulardır. Muhafaza boruları hususi çelikten imal edilmiş ve iki tarafı dişli borulardır. Bu dişler ince ve diş yeri yapısı silindiriktir. Muhafaza Boruları şahmerdan darbesine gelmezler.Muhafaza Boruları genel olarak alüvyonda, kilde, şistte, konglomerada kullanılır.

ZEMİN & SU & ETÜD MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ kullandığı İTALYAN yapımı SARA marka 12 kanallı DOREMİ sismik cihaz ve bu alete ait her çeşit ekipman ile birlikte deneyimli kadrosuyla etüt alanında yer alan farklı zemin ve kayaçların ve zeminin olası bir deprem anında zemine gelecek dinamik yüklere karşı zeminin davranışını ve zemin-temel-yapı etkileşiminin belirlenmesine esas teşkil eden P ve S dalga hızlarını ölçülerek;

1-Zemin ve kayaçların dinamik ve elastik parametrelerinin belirlenmesi (elastisite modülü, kayma modülü, poisson oranı, bulk modülü, zemin hakim titreşim periyodu)
2-Ana kaya derinliği
3-Kayaçların bozuşmuş veya sağlam kaya sınırlarının tespiti
3-Faylanmadan meydana gelmiş zayıf kayaç zonlarının ortaya konulması
4-Alınan ölçülerden muhtelif istikametlerde çıkarılan kesitlerden yeraltı geometrisi, gömülü faylar, süreksizlik zonlarının belirlenmesi
5-Kaya birimlerde kayanın bozuşmuş ve sağlam kısımlarının tespiti, filiş gibi tabakalı kayaçların silt, kiltaşı, kumtaşı seviyeleri

JEOELEKTRİK ÇALIŞMALAR:


Jeoelektrik prospeksiyonun resiztivite yöntemi en çok kullanılan jeofizik yöntemlerden birisidir. Özellikle maden petrol, petrol, su ve jeoteknik mühendislik problemlerinin aydınlatılmasında ekonomik, hızlı ve en çok kullanılan bir yöntemdir. Bu deneyin laboratuvarda ve uygulamada tanıtılması ve öğretilmesi için, pratik olarak elektrotlar araziye çakılır ve kablolar ile alete temaslandırılır. Resiztivite yönteminde yere iki elektrotla verilen akımla, diğer iki elektrotta oluşan potansiyel farkı ölçülür. Resiztivite yönteminde amaç, özdirenci bulmaktır. Elektrot arlıklarının değiştirilmesi ile kayaçların görünür özdirenç değerlerinden yatay veya yataya yakın olan tabakaların kalınlıkları ve gerçek özdirenç değerlerinden yatay veya yataya yakın olan tabakaların kalınlıkları ve gerçek özdirençleri hesaplanabilir. Resiztivite yöntemlerinde, akımın yeri etken bir şekilde nüfus edebileceği derinlik elektrotlar arsındaki uzaklığa, yeraltındaki tabakaların bağıl kalındığına ve yer altı cisimlerinin şekillerine, büyüklüğüne ve özdirençlerine bağlıdır.
Doğru akım özdirenç yönteminde bütün jeofizik yöntemlerde olduğu gibi yer yuvarının modellenmesi 3 türlüdür. 1B,2B ve 3B modelleme. Tanım gereği ters-çözüm işlemi veriden parametrelerin hesaplanması işlemidir. Arazide ölçülmüş doğru aksım özdirenç verilerinden 1B,2B veya 3B ters çözüm teknikleri ile katmanlara ait parametreleri bulmak mümkündür.


Jeolojik malzeme Elektrik özdirenç -m

Islak aşırı killi toprak 1- 10
Islak aşırı siltli toprak ve siltli kil < 10
Islak siltli ve kumlu toprak 10-100
Silt ardalanmalı kum ve çakıl <1000
Kaba kuru kum ve çakıl depozitleri >1000
Çatlakları ıslak toprakla dolmuş çok kırıklı kayaç 100
Çatlakları kuru kumla dolmuş az çatlaklı kayaç <1000
Masif ve sağlam olarak oluşmuş kayaç >1000

 

JEOFİZİK MÜHENDİSİ
HAKAN ŞENGÖZ
ADRES: YENİ MAHALLE 137 SOKAK NO:14 KAT:4 NAZİLLİ-AYDIN(FİNANSBANK ARA SOKAĞI - HASKAR FOTOKOPİ ÜSTÜ)

TEL - FAX: 0 256 313 26 19  CEP: 0532 777 25 19